UPI New Rules सरकार आणि NPCI (National Payments Corporation of India) यांनी डिजिटल पेमेंटच्या वाढत्या वापरामुळे काही नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे (guidelines) जारी केली आहेत. या नियमांनुसार, आता काही विशिष्ट व्यवहारांमध्ये ₹1000 पेक्षा जास्त ऑनलाइन पेमेंटवर कर (tax) लागू होऊ शकतो. आज UPI आपल्या दैनंदिन जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग बनला आहे, पण वारंवार होणारे छोटे-छोटे व्यवहारही आता आयकर विभागाच्या (Income Tax Department) नजरेखाली येऊ शकतात. चला, या नवीन नियमांना सविस्तरपणे समजून घेऊया.
छोटे व्यवहारही येऊ शकतात आयकर विभागाच्या तपासणीत UPI New Rules
जर एखादी व्यक्ती रोज ₹400 सारखे छोटे पेमेंट करत असेल, तर वर्षाच्या शेवटी ही रक्कम लाखो रुपयांपर्यंत पोहोचू शकते. जर ही रक्कम एखाद्या सेवेच्या बदल्यात (उदा. शिकवणी, फ्रीलांसिंग किंवा कोणतेही ऑनलाइन काम) घेतली जात असेल, तर ती उत्पन्न मानली जाईल. अशा परिस्थितीत, ते उत्पन्न तुमच्या आयकर रिटर्नमध्ये (ITR) दाखवणे आवश्यक आहे. आयकर विभाग फक्त मोठ्या रकमांवरच नव्हे, तर तुमच्या व्यवहारांच्या पॅटर्नवरही लक्ष ठेवतो. वारंवार आणि नियमितपणे येणारे पेमेंट, जरी ते लहान रकमेचे असले तरी, कर तपासणीचे कारण बनू शकतात.
डेटा शेअरिंग आणि देखरेख: Google Pay, PhonePe चा डेटा आता आयकर विभागाकडे
Google Pay, PhonePe आणि Paytm सारख्या UPI ॲप्सचा डेटा आता NPCI च्या माध्यमातून थेट आयकर विभागाकडे पोहोचू शकतो. या डेटावरून कोणत्या खात्यात किती आणि कोणत्या कारणांसाठी पैसे आले, हे कळू शकते. घरगुती खर्चांसाठी केलेल्या पेमेंटबद्दल काळजी करण्याची गरज नाही, पण जर एखादे पेमेंट व्यावसायिक सेवांसाठी आले असेल, तर ते तुमच्या उत्पन्नात घोषित करणे बंधनकारक आहे. हा बदल डिजिटल व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता आणण्यासाठी आणि चुकीच्या व्यवहारांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी करण्यात आला आहे.
कर कधी लागेल?
जर तुमचे वार्षिक उत्पन्न करपात्र मर्यादेपेक्षा जास्त असेल आणि तुम्हाला शिकवणी, फ्रीलांसिंग, डिझायनिंग किंवा ऑनलाइन कन्सल्टिंगसारख्या सेवांच्या बदल्यात पैसे मिळत असतील, तर त्यावर कर भरणे अनिवार्य आहे. मात्र, घरगुती किंवा वैयक्तिक वापरासाठी केलेल्या पेमेंटवर कोणताही कर लागणार नाही. पण लक्षात ठेवा, जर एखादी लहान रक्कमही नियमितपणे उत्पन्नाच्या स्वरूपात येत असेल, तर ती रिटर्नमध्ये नक्की दाखवा.
UPI वरील नवीन व्यवहार मर्यादा
NPCI ने UPI प्लॅटफॉर्मवर काही नवीन मर्यादाही निश्चित केल्या आहेत. आता एका दिवसात 50 पेक्षा जास्त वेळा बॅलन्स तपासल्यास त्यावर मर्यादा लागू होईल. याचा उद्देश सर्वरवरील ताण कमी करणे आणि अनावश्यक व्यवहार टाळणे हा आहे. आता मोठ्या व्यवहारांना जास्त प्राधान्य दिले जाईल, तर लहान आणि नियमित पेमेंटवर देखरेख वाढवली जाईल. हे सर्व बदल एक सुरक्षित आणि स्थिर डिजिटल पेमेंट प्रणाली राखण्यासाठी केले गेले आहेत.
खबरदारी आणि सूचना
जर तुम्ही नियमितपणे डिजिटल पेमेंट वापरत असाल, तर तुमच्या व्यवहारांची नोंद योग्य प्रकारे ठेवा. अनावश्यक किंवा वारंवार व्यवहार करणे टाळा आणि सेवांच्या बदल्यात मिळालेले पेमेंट रिटर्नमध्ये समाविष्ट करा. घरगुती खर्चासाठी UPI चा वापर सामान्य आहे, पण व्यावसायिक व्यवहारांसाठी कर नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे. वेळेवर माहिती अपडेट करणे आणि नियमांचे पालन करणे तुम्हाला भविष्यातील कर-संबंधित समस्यांपासून वाचवू शकते.
अस्वीकरण (Disclaimer): ही माहिती केवळ सामान्य जागृतीसाठी दिली आहे. कर आणि UPI व्यवहारांशी संबंधित अचूक आणि अधिकृत माहितीसाठी, कृपया आर्थिक सल्लागार किंवा सरकारी स्त्रोतांशी संपर्क साधा.
